1) RTEÜ’LÜ BİLİM İNSANLARI, DÜNYANIN EN AZ CANLILARINDAN LEOPAR SAZANINI ARIYOR
DÜNYANIN en ender canlılarından biri olan ve yok olduğu sanılırken 2012’de Siirt’teki balıkçı tezgahında cansız halde bulunup Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi’nde (RTEÜ) sergilenen ‘leopar sazanı’ için, Dicle ve Fırat ırmaklarında keşif cinsine çıkıldı. Bölgedeki arama çalışmalarında cinsin, doğal hayat ortamında keşfedilip, canlı olarak incelemeye alınması hedefleniyor. Leopar sazanının dünyanın en çok aranan 10 balık çeşidinden olduğunu aktaran RTEÜ Su Eserleri Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Cüneyt Kaya, “Leopar sazanı, yörede komanda balığı olarak bilinen bu balığın hayatını sürdürdüğüne dair ipuçları arayacağız” dedi.
Dünya Doğayı ve Doğal Kaynakları Müdafaa Birliği (IUCN) tarafından kırmızı listeye alınan ve Shoal isimli Tabiat Muhafaza Örgütü tarafından dünyanın en çok aranan 10 balık çeşidi ortasında yer alan leopar sazanına 2012’de Siirt’te, bir balıkçı tezgahında rastlandı. Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Su Eserleri Fakültesi bünyesinde kurulan balık müzesinde sergilenmeye başlanan leopar sazanının yaşadığının düşünülmesi üzerine RTEÜ’lü bilim insanları, Dicle ve Fırat ırmaklarında keşif cinsine çıktı. Bölgede, balıkçı esnafıyla iş birliği halinde başlatılan aramalarda cinsin doğal hayat ortamında keşfedilip, canlı olarak incelemeye alınması hedefleniyor. Çalışmaların olumlu sonuçlanması halinde anatomik ve morfik çalışmaları tamamlanacak cinsle ilgili muhafaza aksiyon planı hazırlanacak.
‘KARAKTERİSTİK ÖZELLİĞİ, BEDENİNDE BÜYÜK, YUVARLAK BENEKLER VAR’
Leopar sazanının son görülen tipinin cansız halde bulunduğunu anlatan RTEÜ Su Eserleri Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Cüneyt Kaya, “Gördüğünüz üzere üzerinde benekler var. Cinsinin en karakteristik özelliği başından, yüzgeçlerinden, bedenlerinin tamamında büyük yuvarlak benekler var. Bu benekler leopar havası verdiği için bu isim verilmiş. Doğrusu yörede Dicle Fırat Havzası’nda da ‘Komando Balığı’ diye geçiyor. Ağabeyim yüksek lisans tez çalışmamda bana eşlik etti. Kendisi taksiciydi. O sıralarda işini bırakıp, tüm Dicle alanında hatta Şırnak, Van, Bitlis, Bingöl ve Siirt bölgelerinin tamamını dolaştık. Bu çalışmalar mühletince hangi balık nedir? Ne değildir? Az çok o da şahit oldu. Kendisi taksici olduğu için etrafına de bakıyordu benim de tavsiyelerimle, bir telefon açtı. ‘İlginç bir balık var’ dedi. ‘Bu bizim hassas, özel, ender olan şimdi bulamadığınız leopar sazanı olabilir, çabucak onu satın al’ demiştim. Maalesef balıkçıda bulduk, bulduğumuzda ölmüştü” diye konuştu.
‘BULMAK İÇİN UMUTLUYUZ’
Kayıp tipi bulmak için umutlu olduklarını belirten Doç. Dr. Kaya, “Dünyadaki kayıp balıklar listelendi. Yanlış hatırlamıyorsam 300 kadar kayıp balık tipi var. Bunların içinden en hassas, en özel bol balık tipi listelendi. Bunların ikisi de Türkiye’de yayılış gösteren cinsler. Türkiye’deki bu kayıp balık arama çalışmalarında bize önderlik etme teklifi geldi. Biz de aslında kendi işimiz olduğu için seve seve kabul ettik. 2’nci kayıp balık çeşidi olan ve geride da gördüğünüz leopar sazanı yörede komanda balığı olarak bilinen çeşidi arama çalışmaları için yeni bir faaliyet durumundayız. Arazi çalışması yapıp, bu balığı arayacağız. Bulmak için umutluyuz. Yani hala bu balığın hayatını sürdürdüğüne dair bir ipuçları arayacağız” dedi.
