Cumhurbaşkanlığı Yıllık Programı’nda yer alan bilgiye nazaran, yaşlanan nüfusun da tesiriyle 2022 yılında gerçekleşen ölümlerin yüzde 68,6’sı dolanım sistemi ve teneffüs yolu hastalıkları ile tümör, beslenme, endokrin ve metabolizmayla ilgili hastalıklardan kaynaklandı.
Temel risk faktörleri ise tütün kullanımı, fizikî aktivite eksikliği ve istikrarsız beslenme olarak belirlendi.
AA muhabirinin 2024 Yılı Cumhurbaşkanlığı Yıllık Programı’ndan derlediği bilgiye nazaran, sıhhat hizmet sunumunda son yıllarda kaydedilen ilerlemeler sonucu fiziki altyapı, insan kaynağı, hizmete erişim, aile hekimliği, anne ve çocuk sıhhati, hastane yatak sayıları, hami sıhhat, kurumsal yapılanma, bulaşıcı hastalıklarla çaba, hasta ve tabip hakları başta olmak üzere pek çok alanda gelişmeler sağlandı.
Anne ve bebek sıhhatine yönelik hizmetlerdeki güzelleşmeler sonucunda 2017 yılında yüz bin canlı doğumda gerçekleşen anne vefat oranı 14,5 iken 2022 yılında 12,6’ya geriledi.
Hasta yatak kapasitesi ve hasta yataklarının niteliği açısından 2017 yılında 27,9 olan on bin bireye düşen yatak sayısı, 2022’de 30,7’ye çıktı.
Sağlık altyapısının güzelleştirilmesi ve hizmete erişimin kolaylaştırılmasıyla 2021’de 8 olan kişi başı tabibe müracaat sayısı, 2022 yılında 10 olarak gerçekleşti.
“18 kent hastanesi projesinin kontratı imzalandı”
Kamu özel işbirliğiyle toplam 28 bin 438 yatak kapasitesine sahip 18 kent hastanesi projesinin mukavelesi imzalandı.
Ekim 2023 prestijiyle Mersin, Yozgat, Isparta, Adana, Kayseri, Elazığ-Fethi Sekin, Manisa, Eskişehir, Ankara-Bilkent, Bursa, İstanbul- Başakşehir Çam ve Sakura, Konya, Tekirdağ Dr. İsmail Fehmi Cumalıoğlu, Ankara-Etlik, Kocaeli Gaziantep ve İzmir Bayraklı kent hastaneleri toplam 27 bin 828 yatak kapasitesiyle hizmet verdi.
İlave olarak 610 yatak kapasitesine sahip Kütahya Kent Hastanesinin süreksiz kabul çalışmaları devam ediyor.
Ayrıca, 19 bin 50 yatak kapasiteli 17 kent hastanesi projesinin de merkezi idare bütçesinden imaline devam ediliyor, toplam 4 bin 900 yatak kapasiteli 6 kent hastanesinin proje çalışmaları yürütülüyor.
Toplam 14 bin 150 yatak kapasiteli Aydın, Antalya, Samsun, Trabzon, Ordu, Denizli, Sakarya, Şanlıurfa, Diyarbakır-Kayapınar, İstanbul Sancaktepe ve Mardin kent hastanelerinin inşaat çalışmaları sürüyor.
2022 yılında toplam yatak kapasitesinin yüzde 21’ine, uzman doktor sayısının 31,9’una sahip olan özel kesimde, tüm ameliyatların yüzde 29,4’ünü yapılırken, toplam yatak kapasitesinin yüzde 16,7’sine ve uzman doktor sayısının yüzde 15,51’ne sahip üniversite hastanelerinde ameliyatların yüzde 18,7’si gerçekleştirildi.
2022 yılında Türkiye’de tabip sayısı 194 bin 688, diş doktoru sayısı 42 bin 359, hemşire sayısı 243 bin 565 ve ebe sayısı 59 bin 632 oldu. Tıpkı devirde 100 bin şahsa düşen doktor sayısı 228 iken, hemşire ve ebe sayısı 356 olarak kayıtlara geçti.
“Sağlıklı Hayat Merkezlerinin sayısı Eylül 2023 prestijiyle 247’ye ulaştı”
Bulaşıcı olmayan hastalıkların toplam hastalık yükü içerisindeki hissesi, yaşlanan nüfusun da tesiriyle giderek arttı.
2022 yılında gerçekleşen ölümlerin yüzde 68,6’sı deveran sistemi hastalıkları, tümörler, teneffüs yolu hastalıkları ile beslenme, endokrin ve metabolizmayla ilgili hastalıklardan kaynaklandı.
Bu hastalıklara neden olan temel risk faktörleri, tütün kullanımı, fizikî aktivite eksikliği ve istikrarsız beslenme olarak tespit edildi.
Risk faktörleriyle gayret kapsamında halk sıhhatinin korunmasına yönelik kurulan Sağlıklı Hayat Merkezlerinin sayısı eylül ayı prestijiyle 247’ye ulaştı.
“Kovid-19’un tıbbi, davranışsal ve toplumsal tesirleri oldu”
Hacettepe Üniversitesi (HÜ) Tıp Fakültesi Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Bilim Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Okan Bülent Yıldız, AA muhabirine yaptığı açıklamada, deveran sistemi hastalıkları, tümörler, teneffüs yolu hastalıkları ile beslenme, endokrin ve metabolizmayla ilgili hastalıklara bağlı ölümlerde Kovid-19 salgınının geniş ölçüde tıbbi, davranışsal ve toplumsal tesirlerinin bulunduğunu söyledi.
Yıldız, “Bunlar ortasında obezite, endokrin ve metabolik hastalık sıklığını artıran, denetimi zorlaştıran faktörlerdir. Bu hastalıklara bağlı ölümlerin artışında sık ve abur cubur tüketim bariz olmak üzere sıhhatsiz beslenme davranışının gelişmesi, oturarak geçirilen hareketsiz vaktin ve ekran vaktinin artışı, gerilim ve telaş bozuklukları, uyku nizamının bozulması ve kalitesiz uyku öne çıkan etkenlerdir.” dedi.
Yıldız, bunların dışında salgın periyodunda dünyada yüksek kafein ya da şeker içeren içecekler ve sigara tüketiminde artış olduğuna da dikkati çekerek şöyle devam etti:
“Bunların da endokrin ve metabolik hastalıklara bağlı ölümlerde artışa katkısı olabilir. Sıhhat sistemleri Kovid-19 pandemisinin ağır yükü altında zorlanırken, endokrin ve metabolik hastalıklar başta olmak üzere kronik hastalıkların rutin takiplerinde tüm dünyada aksamalar yaşandı. Kovid-19 tanısı alan hastalardan evvelce endokrin ve metabolik hastalığa sahip olanlarda hastaneye yatış ve mevt oranları bu hastalıklara sahip olmayanlara nazaran besbelli olarak arttı.”