Güneydoğu Anadolu Bölgesi‘nde binbir emekle hazırlanan kışlık yiyecekler, yolcu otobüsleriyle İstanbul başta olmak üzere batı vilayetlerine ulaştırılıyor.
Anadolu’nun birçok kentinde olduğu üzere Diyarbakır, Mardin ve Siirt’te de vatandaşlar, büyükşehirlerde yaşayan akrabaları için yaz ve sonbahar mevsimlerinde kışlık yiyecek hazırlıyor.
Yöre sakinleri, hazırladıkları kurutmalık sebzeler ile turşu, pekmez üzere çeşitli yöresel eserleri, koliler ve çuvallarla yolcu otobüslerinin bagajında batı vilayetlerde yaşayan yakınlarına gönderiyor.
Büyükşehirlerden memleketlerine gelen vatandaşlar da hazırladıkları yöresel yiyecekleri yaşadıkları vilayetlere dönerken beraberlerinde götürüyor.
Diyarbakır
Diyarbakır‘da bir seyahat firmasının müdürü Musa Yıldız, AA muhabirine, sonbahar aylarında yolcudan fazla bagaj taşıdıklarını söyledi.
Kış öncesinde genelde besin eserleri taşıdıklarını anlatan Yıldız, “Yolcu beraberinde en az 10 torba yük ile geliyor. Turşusundan peynirine kadar her şeyini alıp İstanbul yahut İzmir‘e gidiyor. Yolcular genelde tüm kışlık eserlerini buradan temin edip götürüyor. Bazen 10 yolcunun olduğu otobüste, bagajlar dolu oluyor hatta bazen bagaj yetersiz kalıyor.” dedi.
Yolcudan çok yöresel eser taşıyorlar
24 yıllık otobüs sürücüsü Eşref Karakaş da farklı vilayetlere yöresel eser göndermek isteyen vatandaşlardan kimlik fotokopisi aldıklarını, rutin bir halde eşyaları denetim ettiklerini belirtti.
Gönderilen eserleri birebir halde kimlik isteyerek alıcıya titiz bir formda teslim ettiklerini belirten Karakaş, “Bu aylar erzak gönderme vakti. Vatandaşlar kolilerce eşya getiriyor. Araçta 15 yolcu var lakin bagajlarda yer yok. Erzak vakti olduğu için bagajlarımız doluyor. Patates, un, pekmez, yoğurt, peynir, kurutmalık üzere her şey gönderiliyor. İstanbul, İzmir, Ankara, Antalya üzere vilayetlere çok istek var.” diye konuştu.
“Pekmez, pestil ve ceviz götürüyoruz”
Manisa’da yaşayan İsmail Yönder ise yıllık müsaadesini Diyarbakır’da geçirdiğini, dönüşte yanında kışlık yöresel eserleri de götürdüğünü söyledi.
Yönder, “Bağ bozumu vakti olduğu için pekmez, pestil ve ceviz götürüyoruz. Oralarda bu tatları bulamadığımız için buradan götürüyoruz. Uçak 15 kilogramdan fazla kargo almıyor. Otobüsü tercih etmemizin sebebi fazla yük alabilmesidir, en az 100 kilogram yük götürüyoruz.” sözlerini kullandı.
Mardin
Mardin’de bir otobüs firmasında misyonlu Ethem Yurdakul da bölgenin bereketli topraklarında yetişen eserlerin yıl sonuna hakikat batı vilayetlerine gönderildiğini söyledi.
Birçok eserin yolcuların vazgeçilmezi haline geldiğini anlatan Yurdakul, “Mevsimsel olarak bulgurundan pekmezine, üzümden nara hatta soğana kadar yolcudan fazla eser taşıyoruz. Buna da ‘doğunun bereketi’ diyelim. Şu ortalar en çok zeytin ve nar ile kışlık eserleri taşıyoruz. Bagajlar dolu, yer yok. Yolcu yok ancak bagaj çok.” dedi.
İstanbul’da yaşayan çok sayıda Mardinli olduğunu, eserlerin büyük kısmının bu kente gönderildiğini tabir eden Yurdakul, İzmir, Bursa ve Antalya’ya da hazırlanan paketleri otobüslerle gönderdiklerini söyledi.
Bagajlar dolu
Bir otobüs firmasının yetkilisi Hasan Bikiç de eylül ayından itibaren yöresel eserleri gönderdiklerini belirterek, “En çok peynir, zeytin, pekmez, cevizli sucuk gönderiliyor. Otobüslerin bagajlarının boş gittiği olmuyor. Bilhassa İzmir ve İstanbul’a çok fazla eser gönderiliyor.” diye konuştu.
Kenti gezmeye gelen Aysel Seven de dönerken yanında yöresel eserlerden götürdüklerini tabir ederek, “Bölgenin eserleri çok lezzetli. Bence valizi buraya gelirken boş getirelim. Dönerken dolu gidiyor esasen.” biçiminde konuştu.
Siirt
Siirt’te de bir kısmı yaz aylarında kurutulan dolmalık biber, patlıcan ve kabak ile karadut ve tescilli Tillo heriresi (bir tıp pestil), turşu, tandır ekmeği, otlu peynir ve nar üzere eserler İstanbul ve öbür vilayetlere gönderiliyor.
Siirt Belediyesi Kentler Ortası Otobüs Terminali’nden kalkan otobüslerin bagaj kısmının büyük kısmını yolcuların beraberinde götürdüğü kışlık eserler dolduruyor.
Yöresel eser satışı yapan Muhammed Burak Işık, gün geçtikçe istek gören yöresel ve doğal eserlerin daha çok İstanbul, Bursa ve İzmir başta olmak üzere büyükşehirlere gönderildiğini söyledi.
Kentte bir otobüs firması yetkilisi Fatih Dalgalı da her yıl bu aylarda ağır bir hareketlilik yaşandığını lisana getirerek, şunları kaydetti:
“Bağ ve bahçede yetiştirilen eserleri vatandaşlar toplayıp kurutuyor ve yakınlarına ya götürüyor ya da gönderiyor. Bu eserler aileler tarafından yapıldığı için hem ekonomik hem de doğal.”
Firma vazifelisi İbrahim Aksu da İstanbul’a giden otobüsün bagajının büsbütün yöresel eserlerle dolduğunu belirtti.
Yaz aylarında kente gelenlerin 1-2 ay kaldığını tabir eden Aksu, “Kaldıkları mühlet boyunca kışlık eser hazırlıyorlar. Biber, patlıcan, bamya ve birçok yöresel ve doğal eser hazır hale geldikten sonra batı vilayetlerine gönderiliyor.” dedi.