Hukukçu kimliğinin yanı sıra okul yıllarından bu yana tezhip ve minyatürle ilgilenen 72 yaşındaki Suzan Çataloluk, emekli olduktan sonra fotoğraf eğitimini tamamladı, sabır ve incelik isteyen klâsik el sanatında binlerce öğrenci yetiştirip eserler verdi.
Lise yıllarında minyatüre ilgi duyan ancak babasının ısrarıyla hukuk fakültesine giden Çataoluk, mezun olduktan sonra Gazi Eğitim Enstitüsünde fotoğraf tahsili yapmaya hak kazandı fakat ilerleyen süreçte okulu bırakmak zorunda kaldı.
Arkadaşları aracılığıyla 1975’te muharrir, hekim, tıp tarihçisi, ressam ve tezhip sanatkarı Ord. Prof. Dr. Süheyl Ünver ile tanışan Çataloluk, Ünver’in İstanbul’daki sanat atölyesinde minyatür eğitimlerine başladı.
Meslek hayatı boyunca ülkenin birçok yerinde vazife yapan Suzan Çataloluk, 12 yıl boyunca bir yandan hakimlik mesaisini sürdürürken bir yandan da “çok düzgün arkadaşım” dediği minyatür sanatıyla ilgilendi.
Çataloluk, hakimlik ve savcılık yaptığı devirlerde müsaadeli günlerinde Süheyl Ünver ile irtibatını koparmayıp İstanbul’daki atölyeye giderek kendisini bu sanatta geliştirdi.
Akademisyenliğe geçen ve yıllarca üniversitede eğitimler veren Çataloluk, Fırat Üniversitesinden 2000’de emekli oldu.
Suzan Çataloluk, emekli olduktan sonra gönül verdiği minyatüre daha fazla yöneldi. Evvel yarım bıraktığı Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsünü bitirdi akabinde Bursa Uludağ Üniversitesi Hoş Sanatlar Fakültesi Fotoğraf İş Ana Bilim Kolundan 2014’te mezun oldu.
Çataloluk, 2017’den itibaren Kültür ve Turizm Bakanlığının dayanağıyla yürütülen Klâsik Sanatlar Derneği tarafından uygulanan “Türkiye’nin Ustaları” projesinde ismini ülkenin ustaları ortasına yazdırdı.
Kişisel ve karma sergilerle yurdun birçok kentine çalışmalarını taşıyan Suzan Çataloluk, minyatürün gelecek nesillere aktarılması için atölyeye çevirdiği konutunda çalışmalarına devam ediyor.
“Minyatürün kendine has bir lisanı, boyama tekniği var”
Suzan Çataloluk, AA muhabirine, tezhip ve minyatürün meşakkatli, emek harcanması gereken, iç içe geçmiş klâsik sanatlar olduğunu söyledi.
Fen lisesini bitirdiğini, niyetinin hoş sanatlara devam etmek olduğunu ama babasının “Türkiye’de hangi ressam rahat yaşayabiliyor? Sen onun için klasik bir okul bitireceksin” kelamları üzerine hukuk fakültesini tercih ettiğini aktaran Çataloluk, hukuk fakültesinin akabinde özel yetenek imtihanlarına da girdiğini anlattı.
Çataloluk, minyatüre başladığında babasının evvel şaşırdığını akabinde yapıtlarını gördükten sonra tebrik ederek keyifli olduğunu aktardı.
Türk kültürüne yaptığı katkılarla tanınan, Ord. Prof. Dr. Süheyl Ünver’in sanat atölyesinde 1975’te minyatür eğitimlerine başladığını tabir eden Çataloluk, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“O tarihten bu tarafa sanat atölyesinin elemanıyım. Orada devam ediyorum. Asıl mesleğim hakimlik, savcılık, sonra üniversitede öğretim görevliliği. Hakimlik yaparken tıpkı vakitte minyatüre de devam ettim alışılmış. Elazığ’ın birinci hanım savcısıyım. Hekimhan’ın birinci hanım hakimiyim. Keban’ın birinci hanım hakimiyim. Oralarda dolaşırken alışılmış geceleri minyatür yapıp kitap okudum. Çok büyük arkadaş oldular bana. Sonra aslında sanatın büyük bir aşk olduğunu fark ettim. Onu yaşadım. Ben fotoğraf çizmezsem yaşayamam üzere gelir. Minyatür beni yaşatan ana damarlarımdan birisi.”
Minyatür sanatının devam etmesi için atölyelerde dersler de verdiğini söz eden Çataloluk, “Bursa Uludağ Üniversitesi Hoş Sanatlar Fakültesi Dramatik Müelliflik Kısmı Öğretim Üyesi Dr. İbrahim Öztahtalı hocayla birlikte bir atölyemiz var. Arkadaşlarımız, öğrencilerimiz var. Onlarla bir arada Tokat standını açtık. Büyük bir stant oldu. 59 çalışma çıkarttık minyatür ve tezhiple. Tokat’ı anlattık.” diye konuştu.
Minyatürün oldukça sıkıntı bir alan olduğunu tabir eden Suzan Çataloluk, şunları kaydetti:
“Şimdi ben iki tarafı da bitirmiş iki tarafla da daha doğrusu ünsiyeti olan bir hoca olarak şunu söyleyebilirim. Fotoğraf yapabilirsiniz. Fevkalâde hürriyetiniz var. Oraya çiçek koyarsınız, buraya dağ koyarsınız, buraya işte bir insan vesaire vesaire. Derinlik verirsiniz, vermezsiniz. Bir sürü ekoller var. Ancak tezhip, ritmik sanat. Bir yere küçücük bir kusurunuz olsun. Çabucak onu fark eder. Renkleriyle sonludur, alanınız sonludur. O sonlu alanlar içinde yeni bir şey yaratmak tam sanatçılık işidir. O denli zanaat işi, usta işi değildir. Binlerce öğrenci geçti elimizden, azı çok başarılı oldu.”
Çok sayıda stant açtığını, 30 devlet projesinde yer aldığını kaydeden Çataloluk, kelamlarını şöyle tamamladı:
“Sanat atölyesi olarak valiliklerin ve belediyelerin projeleri olarak orada çalıştık. Mesela Amasya’yı yaptık. Mardin’i 2 sefer çalıştık. Mardin’de mimari yapıtlarda nasıl tezhip var, nasıl minyatür var? Onların hepsini kağıda dökerek sergiledik. Bunlar kitap olarak yayınlandı. Ayrıyeten bir kitap projesinde dünya birinciler birincisi olduk. Benim ferdî sergilerim, öğrencilerimle açtığım stantlar, sayısı kaçtır hatırlamıyorum. Zira Elazığ’dan bu tarafa bu türlü stant aça aça geldik.”
