Pancar toplamaya giden köylüler 2 bin metre yükseklikte oboolar buldu
ADIYAMAN – Adıyaman‘da pancar toplamaya giden köylüler, 2 bin rakımlı dağda Orta Asya ülkelerinde yaygın olan obooların (ovoo) yer aldığı kült alanı buldu.
Adıyaman‘ın Gerger ilçesi Kürtek Dağı Çet yaylası’nda Eski Çağlardan bu yana insanların kült alanı olarak kullanmış olabileceği bir yer tespit edildi. Üst üste konulan irili ufaklı taşlar ile oluşturulan kule yahut yığınlar oboo, ovoo yahut oba olarak isimlendiriliyor. Orta Asya coğrafyasında sıklıkla görülen obooların bulunduğu alanlar kutsal, kutsal yer olarak biliniyor. Ülkemizde Muğla, Mersin, Ankara üzere vilayetlerde de görülen ovoolar Adıyaman‘da birinci sefer görüldü.
Pancar toplamaya giderken buldu
Tahir Polat Demir isimli vatandaş dağa pancar toplamaya giderken fark ettiği yığma taşları fark etti. Adıyaman Müze Müdürlüğü’ne bildirdi. Adıyaman Müze Müdürü Mehmet Alkan, Harran Üniversitesi Arkeoloji Kısmı Öğretim Vazifelisi Dr. Başaran Doğu Göktürk, Müze Müdür Yardımcısı Mustafa Çelik ile birlikte kült alanının bulunduğu yere çıkıldı. Obooları inceleyen uzmanlar bu kült alanının eski çağlardan bu yana beri kullanılmış olabileceği, fakat yıkılan taşların yerine daima yenisinin üst üste konulduğunu belirledi.
Harran Üniversitesi Arkeoloji Kısmı Öğretim Vazifelisi Dr. Başaran Doğu Göktürk alanda yaptığı inceleme sonrasında yaptığı açıklamada, “Gerger ilçesinde ki 2 bin rakımlı Kürtek Dağı mevkiinde bulunuyoruz. Eski çağlardan beri insanların kült alanı olarak görebileceği bir alan. Burada ki oboolar Orta Asya’da karşımıza çıkan bir geleneğin göstergesidir. Birinci müşahedelerimiz burada uzun vakittir bu geleneğin devam ettirildiğine yöneliktir. Bilhassa lokal halktan aldığımız bilgilere nazaran bu oboolar evvelden beri var olduğudur. Lakin tabi bu obooların yıkıp tekrardan üstüne eklemeler yapıldığı da bilinen bir gerçektir. Oboolar aslında eski Türk geleneğinde dağların, ırmakların yahut yol kesişme noktalarının, vadilerin ruhları olduğuna inanılır. Bu ruhlar iye olarak da söz edilir. Orta Asya’da bu sıklıkla karşımıza çıkar. Oboolar bu noktalara yapılan taş yığmalardır. Aslında zirve manasına da gelir. Kırgız Türkçesine yahut Tuva Türkçesine baktığımızda zirve manası da bulunmaktadır. Obooları bu halde söz edebiliriz” dedi.
Adıyaman Müze Müdürü Mehmet Alkan ise açıklamasında, “Bir vatandaşın yapmış olduğu ihbar sonucu Gerger ilçesine gelerek Çet Yaylasının çabucak güney kısmındaki yüksek dağlarda obooları tespit ettik. Bu oboolar eski devirden günümüze kadar dilek biçiminin nasıl olduğu ile ilgili bize bilgiler sunmaktadır. Ayrıyeten Adıyaman’da yapılan birinci keşif olması nedeniyle çok değerli bir yapı olarak karşımıza çıkmaktadır” dedi.
Pancar toplarken kült alanını fark eden Tahir Polat Demir ise, “Buraya çıktığımızda pancar toplarken bu yapıları gördük. Çobanların yapmış olabileceğini düşündük ve yaşlılarımıza sorduk. Onlarda bunların evvelden beri olduğunu söyleyince Müze Müdürlüğüne haber verdik” diye konuştu.
