Şanlıurfa‘da, Kahramanmaraş merkezli 6 Şubat’taki zelzelelerde, 11 metrelik uç kısmı ağır hasar gören, Harran Ören Yeri’nin 13 asırlık sembolü Ulu Cami‘nin minaresinin onarımı sürüyor.
Harran Ören Yeri Hafriyat Lideri Prof. Dr. Mehmet Önal, AA muhabirine, UNESCO Dünya Miras Süreksiz Listesi’nde bulunan ve dünyanın en eski yerleşim bölgelerinden olan Harran’da 70 yılı aşkındır hafriyat yapıldığını hatırlattı.
Harran Ulu Cami‘nin milattan sonra 744-750’de Emeviler devrinde Halife 2’nci Mervan tarafından yaptırıldığını aktaran Önal, yaklaşık 800 yıl evvel ise Moğol istilası sırasında caminin yağmalanarak yıkıldığını lakin minaresinin büyük kısmının ayakta kaldığını belirtti.
Önal, tarihi Ören Yeri’nin simgesi pozisyonundaki minarenin, Kahramanmaraş merkezli 6 Şubat’taki zelzelelerde ağır hasar aldığını söyledi.
Depremin verdiği tahribatın giderilmesi için ağır gayret gösterdiklerini vurgulayan Önal, şöyle devam etti:
“Kültür ve Turizm Bakanlığımızın Harran Ulu Cami onarımını başlatmasıyla sarsıntının yaraları sarılıyor. Ulu Cami’nin minaresinin üst 11 metrelik kısmı tuğlaydı, alt kısımda yaklaşık 24 metre taştan inşa edilmişti. Tuğla kısmı uzunluktan boya çatlamıştı, içinde de tekrar onlarca derin çatlaklar vardı. Tıpkı vakitte taş kısmında da tekrar 6 metre uzunluğunda dikey çatlamalar mevcuttu. Hasebiyle Şanlıurfa Kültür Varlıklarını Müdafaa Konseyi tarafından alınan karar doğrultusunda hazırlanan projemiz onaydan geçti. Şu an zelzeleden etkilenen tuğla kısmının onarım çalışmaları minarede başladı, 11 metrelik tuğla kısmı büsbütün söküldü. Zira sökülmek zorundaydı, zira çatlaklar çoktu; yoksa artçı sarsıntılarda bile yıkılabilirdi. Kare kesitli minarenin alt kısmındaki taş mimarisi olan yerde de tekrar heyet kararıyla demir kenetlerle yahut kesme taşları o kısımda değiştirmek suretiyle bu hasar giderilmiş olacak. Tekrar eski tuğlanın gibisi tuğla da minarenin üst kısmına örülerek onarım tamamlanmış olacak.”
“Çalışmaların yarısı tamamlandı”
Önal, Harran Ulu Cami minarelerinin kare kesitli olduğunu belirterek, misal minarelerin Mescid-i Nebevi, Büyük Küfe Cami, Şam Emevi Cami, Kortuba Cami ve Diyarbakır Ulu Mescit’te de görüldüğüne dikkati çekti.
Restorasyon çalışmalarının ağır ve süratli formda tamamlanmasının planlandığını vurgulayan Önal, şunları kaydetti:
“Minarenin yüksekliği 35 metreydi; bunun 11 metresi üstte tuğla örgülü, alt kısmı epeyce sert kireç taşından yapılmıştı. Şu an onarım çalışmalarının yaklaşık yüzde 50’si tamamlandı, devam ediyoruz. Önümüzdeki yıl onarım çalışmalarının tamamlanmasını planlıyoruz. Bu kare kesitli minaremiz Harran denilince akla birinci gelen sembol yapılardan birisi. İnşallah kısa mühlet içerisinde yeniden görkemli duruşuyla ziyaretçilerimizin karşısında olacak. Onarım çalışmalarını büyük bir süratle ve titizlikle sürdürüyoruz. İnşallah Harran Ören Yeri yaklaşık bir yıl sonra yeni yüzüyle, yeni buluntu ve görselleriyle yerli ve yabancı ziyaretçilerinin beğenisine sunulacaktır. Kare kesitli minarenin gövdesindeki ince taş personelliği kornişe kadar son derece düzgün ve pürüzsüzdür.”
Önal, hafriyat çalışmalarında emeği geçen başta Kültür ve Turizm Bakanlığı olmak üzere tüm yetkililere ve takım arkadaşlarına teşekkür etti.