Gaziantep‘in İslahiye ilçesindeki UNESCO Dünya Mirası Süreksiz Listesi’nde yer alan Yesemek Açık Hava Müzesi ve Heykel Atölyesi’nin tarihi dokusuna ziyan verdiği gerekçesiyle sulama kanalı inşaatının akıbetini belirleyecek karar Gaziantep Yönetim Mahkemesinden geldi. Raporda, Yesemek’in sulama göleti projesi nedeniyle risk altında olduğu, projenin durdurulması gerektiği ve bu vakte kadar yapılan çalışmaların rehabilitasyon ile bilakis çevrilmesi gerektiği bildirildi.
Yesemek Açık Hava Müzesi ve Heykel Atölyesi’nin 2863 sayılı Kültür Varlıklarını Muhafaza Kanununa muhalefet hatasından soruşturma başlatıldığı ve tarihi dokusuna ziyan verdiği gerekçesiyle sulama kanalı inşaatının akıbetini belirleyecek kararı Gaziantep 2. Yönetim Mahkemesi iptal etti.
“Cevaplarda hukuka karşıtlıklar vardı, bunu yargıya taşıdık”
Mahkeme sürecinde arkeolojik alanda çalışmaların durdurulduğuna dikkat çeken Gaziantep Kent Kurulu Lideri Bayrak, “Yesemek’te yapılan gölet ile ilgili Yesemek’teki arkeolojik yapıtların ziyan gördüğünü ve bunun 2863 sayılı Kültür Varlıklarını Müdafaa Kanununa muhalefet kabahatinden soruşturma başlatılmasını talep ettik. Gerek bakanlık ve mahallî idareyle bu bahisleri çeşitli vasıtalarla tartıştık ve anlattık. Yazışmalarda ve verilen yanıtlarda hukuka karşıtlıklar vardı. Bunu yargıya taşıdık. Bir ekip kuruluşlar, İslahiye’de bu yapılacak olan gölettin sulama hedefiyle kullanılacağını beyan etmişlerdi. Bizde ona İslahiye su kanalları tamamlanırsa bu gölette ve Yesemek’e ziyanı olmasın dedik” dedi.
“Mahkeme yürütmeyi durdurma kararı verdi”
“Gaziantep Kent Kurulu tarafından Yesemek Açık Hava Müzesi ve Heykel Atölyesi’nin tarihi dokusuna ziyan verdiği gerekçesiyle sulama kanalı inşaatının durdurulmasına ait Gaziantep 2. Yönetim Mahkemesi’nde açılan dava geçtiğimiz gün sonuçlanmıştır.” diyerek kelamlarına başlayan Gaziantep Kent Kurulu Lideri Samet Bayrak, “Gaziantep Kent Kurulu olarak, Yesemek’te arkeolojik yapıtlara ziyan verilmesi hakkında alınan duyumlar üzerine Gaziantep Kent Kurulu yürütme heyeti 12 Ağustos 2020 tarihinde bu mevzuyu gündeme aldı. Bu hususta komite kurulmasına karar verildi. Misyonlu arkadaşlarımızın yaptığı çalışmalarda birtakım tespitte bulundular. Yesemek komitesinin üyeleri Yesemek’te yapılan gölet ile ilgili Yesemek’teki arkeolojik yapıtların ziyan gördüğünü ve bunun 2863 sayılı Kültür Varlıklarını Muhafaza Kanununa muhalefet kabahatinden soruşturma başlatılmasını talep ettik. Gerek bakanlık ve lokal idareyle bu mevzuları çeşitli vasıtalarla tartıştık ve anlattık. Yazışmalarda ve verilen karşılıklarda hukuka terslikler vardı. Bunu yargıya taşıdık. Bir ekip kuruluşlar, İslahiye’de bu yapılacak olan gölettin sulama gayesiyle kullanılacağını beyan etmişlerdi. Bizde ona İslahiye su kanalları tamamlanırsa bu gölette ve Yesemek’e ziyanı olmasın dedik. Hangi bilimsel bilgi, hangi akıl, hangi mantık 1. derece zelzele bölgesine ve 1. derece sit alanına gölet yapıyorsunuz. Burası dünyaca muhafaza altına alınmış bir alan. Ayrıyeten kentin idarecilerine bunların hepsini anlattık. Özetle Yesemek’te gölet için yapılmış ve yapılabilecek yanlışlıklardan dönülmelidir. Bölgede bir sarsıntı yahut sel üzere bir afet yaşanırsa Yesemek köylülerinin can güvenliğinden kim sorumlu olacaktır. Alanda onlarca kültür varlığı olmasına karşın 2863 sayılı kanun ve Kültür Varlıkları Muhafaza Şurası unsur kararlarına ters olarak çalışmalara devam edilmiştir. Kabahat oluşturan bu durum ile ilgili neden her hangi bir süreç yapılmamış ve kabahat duyurusunda bulunulmamıştır. Bu sorunun yanıtı aranmalıdır. Yesemek ile ilgili Büyükşehir Belediyemizin yürüttüğü UNESCO Kalıcı listeye dahil olma çalışmasının kararlılıkla yürütülmesi gerektiğini ve bu faaliyetlerin devam etmesini ayrıyeten DSİ İslahiye bölgemizde sulama kanalları ve borularını tamamlamadığından ötürü sulama yapılamayan 350 bin hektarlık alanın eksikliklerinin bir an evvel tamamlanmasını istedik. Tahtaköprü ve İslahiye elimizde olup buradan İslahiye’ye ziraî alanlara neden su kanalları çekilmiyor da gölet yapılıyor. Bundan sonra biz bu süreçlerin durdurulması için yargıya başvurduk. Yönetim Mahkemesi uzmanlardan rapor aldı. Bunlar çeşitli üniversitelerden akademisyenler, arkeologlar tarafından rapor aldılar. Ondan sonra mahkeme şimdilik yürütmeyi durdurma kararı verdi” diye konuştu.
Yesemek hakkında
Eski Ön Asya’nın bilinen en eski ve en büyük Heykeltıraşlık Atölyesi ve Taş Ocağı olan Yesemek, eşi gibisi olmayan özellikleriyle 2012 yılında UNESCO’nun Dünya Mirası Süreksiz Listesinde yer aldı. UNESCO Dünya Kültür Mirası kalıcı liste çalışmaları ise 2016 yılında Türkiye Cumhuriyeti Kültür ve Turizm Bakanlığı ile yapılan protokol çerçevesinde Gaziantep Büyükşehir Belediyesi tarafından yürütülerek sürat kazandırıldı. – GAZİANTEP